„Ours” & „Theirs”

Trio Thumbscrew po czterech latach od wydania pierwszej płyty powraca z podwójnie mocnym uderzeniem. Dosłownie. Grupa w tym samym czasie wydała, bowiem dwa albumy: „Ours” i „Theirs”. Idąc za semantycznym tropem tytułów, na „Ours” mamy do czynienia z oryginalnymi kompozycjami tria. Z kolei na „Theirs” zespół bierze na warsztat utwory innych wykonawców, między innymi Wayne’a Shortera, Benny’ego Golsona, Billy’ego Evansa, a także latynoskie szlagiery Jacoba do Bandolima. Nagranie dwóch albumów za jednym razem to pomysłowe i sensowne rozwiązanie dla kogoś, kogo pomysły zwyczajnie nie mieszczą się na jednym krążku.

Znakomita gitarzystka Mary Halvorson i współpracująca z nią sekcja: kontrabasista Michael Formanek i perkusista Tomas Fujiwara współpracują ze sobą od lat. Ostatnio przy projekcie Halvorson pt. „Code Girl” (wraz z Amirthą Kidambi i Ambrose Akinmusire). Powołany skład Thumbscrew (w wolnym tłumaczeniu to urokliwy „zgniatacz kciuków”) jest, więc tylko jedną z odsłon współpracy pomiędzy tą trójką muzyków. Mały skład pozwala im na wyraziste dialogowanie, pełną ekspresję i równomierne zaangażowanie w kreowanie muzyki (czy to autorskiej, czy coverowanej).

„Ours” to album, na którego składają się po trzy kompozycje każdego z Thumbscrew. Mamy tu przekrojową prezentację ich muzycznych kierunków i preferencji: Halvorson i jej ciągnące się, zaskakujące linie melodyczne; Michael Formanek i niepokojący kontrabasowy groove oraz Tomas Fujiwara z nieregularnymi rytmami, polimetrią i ciągotami ku niepowtarzaniu fraz. Otwierający album „Snarling Joys” (Halvorson) bazuje na kontrabasowym ostinato i chwytliwej gitarowej melodii. Utwór świetnie zbudowany, w dużej mierze oparty na improwizacjach, pełen jest wewnętrznych napięć i mini kulminacji, które nie pozwalają ani na chwilę odpocząć. Koledzy Mary, również nie zawodzą. Najbardziej zawiłe kompozycje należą do perkusisty – Michaela Formanka. „Words that Rhyme with Spangle” to kwaśny klimat gęstych gitarowych melodii, opartych na zwariowanej polimetrycznej sekcji. Istnie komputerowe efekty dźwiękowe, pourywane frazy perkusyjne i ich gitarowe dopełnienia, a także nieobliczalność następujących po sobie wartości rytmicznych to istny majstersztyk. Mam wrażenie, że podczas tego pięciominutowego utworu cały czas byłam na jednym wielkim wdechu.

„Theirs” to dziesięć standardów jazzowo-popularnych w interpretacji Thumbscrew. W interpretacji dojrzałej, niebanalnej, pełnej typowej dla tria improwizacji i niepowtarzalności. Warto dodać, że przy tym wszystkim nie brakuje tu melodyczności, popularnych refrenów i motywów. Ta część wydania to również doskonała lekcja historii muzyki, świetny dobór nieoczywistych i nie zawsze znanych nazwisk w bardzo ciekawych aranżacjach. Moją uwagę przykuwają przede wszystkim bardzo ciepłe interpretacje latynoskich szlagierów. „Benzinho” to przyspieszona wersja oryginału Jacoba do Bandolima, współcześnie opowiedziana, zwarta historia z nieśmiertelnie taneczną linią melodyczną. Kto kiedykolwiek chciałby zarzucić Thumbscrew kakofonię czy przerost improwizacji nad formą, powinien posłuchać przepięknej ballady „The Peacocks”, wydanej blisko trzydzieści lat temu przez Billa Evansa. Cudne linie melodyczne, nastrojowość i minimalizm środków pokazują zespołową klasę tria Thumbscrew.

Kompozycje na „Ours” i „Theirs” to mieszanka słodko-kwaśna. Muzyka na „Theirs” odpowiada za warstwę słodką. Jest piękna, nostalgiczna, bardzo melodyjna, w prosty i elegancki sposób hołduje niebanalnym standardom. Z kolei kompozycje na „Ours” mają bardziej kwaśny odczyn. Są pełne niepokoju, polirytmii, zmiennej metryki i nieoczekiwanych kulminacji. Razem albumy te tworzą naprawdę ciekawe zestawienie i pokazują olbrzymią wszechstronność obecnie bodaj najmocniejszego tria sceny amerykańskiej.