Artykuły

Ronald Shannon Jackson – zdaniem Joachima Ernsta Berendta jeden z pięciu najważniejszych perkusistów nowoczesnego jazzu. Postać zupełnie wyjątkowa, dla której historia nie jest jednak szczególnie łaskawa. Zresztą nie tylko dla niego. Przez lata palmę pierwszeństwa w dziedzinie „wielcy zapomniani” mężnie dzierżył filar zespołów Cecila Taylora – Sunny Murray. Teraz, jak się okazuje, przyszedł czas na Shannona Jacksona, będącego przecież rytmicznym fundamentem formacji oraz w ogóle twórczych koncepcji innego jazzowego reformatora Ornette’a Colemana.

Znakomity pianista, kompozytor i aranżer. Tak napisać można przynajmniej o 50 współczesnych muzykach z Europy. Co więc trzeba zrobić, żeby zasłużyć na bardziej wyrafinowane określenia? Odpowiedź na to pytanie przynosi biografia Simona Nabatova – pianisty, który, pomimo że kończy dziś 61 lat nadal tryska kompozycyjną świeżością i jest prekursorem we współczesnej muzyce jazzowej.

Mike Stern jest jednym z muzyków, kojarzonych głównie jako akompaniatorów wielkiego Milesa Davisa. Faktycznie, gitarzysta grał u Milesa przez kilka lat, co z pewnością musiało pomóc rozwojowi jego kariery. Ale bez przesady. Zanim Stern został włączony do grupy Davisa, miał za sobą już kawałek poważnego grania - występował m.in. w zespole perkusisty Billy'ego Cobhama a także w formacji Blood, Swear and Tears.

Pamiętam, gdy kilka lat temu, w któryś gorący czerwcowy wieczór w warszawskim klubie Tygmont, było mi dane po raz ostatni słuchać tria Tomasza Szukalskiego. Trudno jest mi wprawdzie odtworzyć szczegóły tamtego koncertu – jego repertuar czy dramaturgię – ale do dziś mam w pamięci to, o czym w kontekście Szukalskiego wielu mówi i pisze. To głęboki, pełen siły ducha i dojrzałych emocji, ton jego saksofonu. Artysta mawiał, że muzyka musi mieć cios. Jego muzyka bez wątpienia cios miała.

Do niedawna wybór muzyki, której słuchamy, był decyzją opartą o preferencje estetyczne słuchacza – ale mam wrażenie, że właśnie zaczyna się to zmieniać. Nie mogę się oprzeć wrażeniu, że słuchanie – bądź nie słuchanie – piosenek Zenka Martyniuka zaczyna mieć wydźwięk polityczny. Fakt, że ta muzyka została wprowadzona na salony, ma swoją cenę: dźwięki zaczynają obrastać znaczeniami, zaczynają być kojarzone ze światopoglądem, z konkretną opcją polityczną.

Gdy się grało na płycie „Bitches Brew” Milesa Davisa to można byłoby potem nie nagrać już nic, a i tak przeszłoby się do historii jazzu w wielkim stylu. – wyznał po jednym z koncertów Johna McLaughlina wierny i podekscytowany fan jego muzyki. I prawdę powiedział. Ciekawe swoją drogą w jakim stylu zapisuje się w tej historii człowiek, dla którego davisowski staż był zaledwie początkiem kariery i wcale nie pierwszym ważnym zespołem, w którym dane mu było występować.

Gdy trzy dekady temu odważnie wkraczałem w wiek dorosły, funkcjonowało w świecie kultury określenie na zjawiska i incydenty artystyczne, które idealnie opisywało relacje między wyjątkowym dziełem sztuki, a pozostającym w pozycji ugiętych kolan jego zauroczonym odbiorcą. Potem określenie to stało się zręcznym narzędziem marketerów i całkowicie zatraciło swój sens.