Trevor Watts - człowiek władający większością muzycznych języków

Autor: 
Piotr Jagielski
Zdjęcie: 

Trevor Watts pojawił się na brytyjskiej scenie jazzowej w połowie lat 60. Z przytupem, ponieważ od razu wszedł w skład jednej z najważniejszych formacji w Wielkiej Brytanii. Gdy wszyscy ekscytowali się "Brytyjską inwazją", Beatlesami, Stonesami, Kinksami i The Who, Watts i jego Spontaneous Music Enseble krzewiło na wyspach tradycję muzyki improwizowanej. I czynili tak przez 30 lat, do rozpadu grupy. Saksofonista Trevor Watts, który założył SME wraz z perkusistą Johnem Stevensem, stał się kluczową postacią dla brytyjskiego jazzu.

 
Urodził się w 1939 roku i nikt nie miał nawet czasu, żeby - w latach wojennych - wprowadzać małego Trevora w świat muzyki; kwestia priorytetów. W wieku 12 lat Watts zaczął uczyć się grać na kornecie który następnie zamienił na saksofon. Uczył się sam. Podczas służby wojskowej, którą odbywał stacjonując w Niemczech z Royal Air Force, poznał perkusistę Johna Stevensa i puzonistę Paula Rutherforda, z którymi po zwolnieniu z armii, założył w 1965 roku grupę Spontaneous Music Ensemble. Wkrótce formacja stała się jedną z najpopularniejszych i najbardziej nietuzinkowych grup w kraju. Watts i jego koledzy zajmowali się muzyką improwizowaną, co w nie było czymś zupełnie oczywistym w połowie lat 60. Dopiero co skończyła się epoka swingu, królował długowłosy brytyjski rock and roll. Popularność zdobywa muzyka amerykańska, ale jest nią blues, śpiewany przez - przywiezionych z Chicago - Howlin' Wolfa i Muddy'ego Watersa. I gdzie tu miejsce na jazz?
 
Muzyka SME cechowała się przede wszystkim otwarciem na nieoczywiste rozwiązania a sami muzycy nie wahali się przed podejmowaniem wyzwań. Od małego tria Watts-Stevens-Rutherford, grupa rozrosła się do 20 muzyków, między którymi znajdowali się m.in. Derek Bailey, Barry Guy, Dave Holland i Evan Parker, a więc czołówka wyspiarskiego jazzu. Mile widziany i dosyć częsty był udział w grupie różnych afrykańskich artystów. SME zakończyła działalność w 1994, po śmierci Stevensa.

 
W międzyczasie Watts zajmował się także własnymi projektami, nie związanymi z działalnością SME, m.in. projektem Moire Music, który prowadzi od 1982 roku. Innym ważnym projektem Wattsa była, założona w połowie lat 70, London Jazz Composers' Orchestra basisty Barry'ego Guya, (z którym założył również zespół Amalgam) do której saksofonista dołączył i w której pozostawał aż do jej rozpadu w połowie lat 90. W trakcie swojej bogatej kariery, Watts występował z najważniejszymi osobistościami jazzowej sceny Wielkiej Brytanii oraz z amerykańskimi mistrzami, jak Archie Shepp, Steve Lacy i Don Cherry.
 
Choć kojarzony najsilniej z muzyką awangardową, od połowy lat 90., saksofonista wydaje się coraz silniej inspirować "muzyką świata", czemu daje wyraz przede wszystkim w formacji Moire Music, do której potrafił zaangażować 14 muzyków, jak również zagrać serię duetów ze skrzypkiem Peterem Knightem. Watts jest przykładem muzyka nieskrępowanego ideologią ani problemami komunikacyjnymi - włada chyba większością muzycznych języków.